İkinci El Araç Piyasasında Şok Fiyat Artışları! Kaçırmayın!

Türkiye otomotiv sektörü, satış rakamlarında yeni rekorlar kırmaya doğru ilerlerken, Resmi Gazete’de yayımlanan iki önemli düzenleme sektörde büyük bir etki yarattı. İlk karar, Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması (STA) dışındaki ülkelerden ithal edilen binek otomobillere ek bir vergi getirilmesini içeriyor. Diğer yandan, 2018 yılında ABD menşeli araçlara uygulanmış olan ek gümrük yükümlülüklerinin tamamen kaldırılması da ikinci önemli düzenleme olarak öne çıkıyor. Böylece, Çin ve ABD’den ithal edilen araçların vergi yükümlülükleri hafiflerken, Honda, Toyota, Nissan, Suzuki gibi Japon markaların durumu zorlaşacak.

KARARLAR SEKTÖRDE BELİRSİZLİK YARATIYOR

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, bu kararların sektörde ciddi bir belirsizlik ortaya çıkardığını kaydetti. Bozkurt, “Otomotiv sektörü, özünde uzun vadeli öngörü, hazırlık ve sipariş için belirli bir zaman dilimi gerektiren bir alan. Ancak aniden hayata geçirilen bu tür düzenlemeler, öngörülebilirliği zorlaştırıyor” ifadesinde bulundu.

Bozkurt ayrıca, 60 günlük uyum süresinin de yetersiz olduğu konusunda uyarıda bulunarak, “Siparişlerin güncellenmesi, üretim ve lojistik planlarının yeniden gözden geçirilmesi için en az üç aylık bir zaman dilimine ihtiyaç var. Tüm markalar, global piyasada önceden belirlenen kotalar üzerinden üretim ve dağıtım yapıyor. Sürekli değişen vergisel düzenlemeler, global otomotiv sektörünün parçası olan markaların ticaretini ve rekabet gücünü zor durumda bırakıyor” diye ekledi.

Bozkurt, bu düzenlemelerin tüketiciyi doğrudan etkileyeceğini vurgulayarak, “Görüyoruz ki, tüketiciler bu yeni düzenlemeler sonucunda vergi avantajı sunan modellere yöneliyor. Ancak bu durum, orta ve uzun vadeli planlamaları büyük ölçüde zorlaştırıyor. Markalar, hangi ürün kategorisine ağırlık verecekleri ve hangi modelleri piyasaya sunacakları konusunda zorlanıyor” dedi.

STA DIŞINDA YER ALAN ÜLKELERE YENİ MALİ YÜKÜMLÜLÜKLER

Bozkurt, düzenlemenin ülke bazında sonuçları hakkında şunları ifade etti: “Görünen o ki, Çin ve ABD gibi STA kapsamına girmeyen ülkelere avantajlar sağlanmış. Bunun yanında, daha önce yüzde 10 gümrük vergisi uygulanan ve STA dışında kalan ülkeler için ek mali yükümlülükler getirilmiş. Amaç, yerli üretimi desteklemenin yanı sıra pazar etkilerini de önümüzdeki aylarda net bir şekilde görmek mümkün olacak” diye ekledi. ODMD Başkanı, sektördeki yıllardır dile getirilen temel taleplerin yeniden gündeme geldiğini belirtti: “Biz adil ve modern bir vergi sistemi talep ediyoruz. Devletin gelirlerinde herhangi bir azalma olmayacak fakat araçlar üzerindeki vergi yükü daha dengeli bir şekilde dağılacak. Hem tüketiciyi zorlamayan hem de çağdaş araç kullanımını teşvik eden bir yapıya ihtiyaç vardır. Böyle bir sistem, sektörde öngörülebilirliği artırır” diye sözlerine devam etti.

BAKANLIKTAN AÇIKLAMA: AMACIMIZ YERLİ SANAYİYİ KORUMAK

Ticaret Bakanlığı, alınan kararların Dünya Ticaret Örgütü kurallarına uygun olduğunu bildirerek, “Amaç yerli sanayiyi ve istihdamı korumaktır. Ticaret savaşları ve artan korumacılık önlemleri göz önünde bulundurulduğunda otomotiv sektörümüzü artıran ithalat baskısı karşısında koruma ihtiyacı bulunmaktadır” açıklamasında bulundu. Bakanlık, düzenlemenin tüm ilgili kurumlarla istişare edilerek hazırlandığına ve yerli üretim oranını artırmak amacı taşıdığına dikkat çekti.

NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?

Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca, konvansiyonel ve hibrit (plug-in hariç) otomobillerde adet başına yüzde 25 veya en az 6 bin dolar, plug-in hibritler için yüzde 30 veya en az 7 bin dolar, elektrikli araçlar için ise yüzde 30 veya en az 8 bin 500 dolar ek mali yükümlülük getirilecek. İthalat sırasında hangi vergi türü daha yüksekse, o uygulanacak. Yeni vergi düzenlemesi, kararın yayımlandığı 22 Eylül tarihi itibarıyla 60 gün sonra yürürlüğe girecek.

“DÜZENLEME İKİNCİ EL PİYASASINA ANINDA YANSIR”

Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, otomobil ithalatındaki yeni vergi düzenlemesinin etkilerini özetleyerek, “Bu tür düzenlemelerin ikinci el araç pazarına yansımaları hemen hissedilecektir. İthal araçların vergi artışları nedeniyle tüketiciler daha fazla ikinci el alımına yönelerek fiyatlarda yukarı yönlü bir baskı oluşturacaktır. Özellikle Çin ve ABD menşeli araçların sıkça bulunduğu segmentlerde fiyat düşüşlerinin daha belirgin yaşanması bekleniyor. Yerli üretim modeller ise sıfır km’de ve ikinci elde değerini daha sağlam koruyarak tüketiciler için daha cazip hale gelecektir. Bununla beraber, yüksek vergi yükü sebebiyle bazı ithal modellerin ikinci elde bulunabilirliği azalabilir; bu da arz daralmasını hızlandırarak fiyat artışlarını tetikleyebilir. Dolayısıyla, ikinci el pazarında önümüzdeki dönemde yoğun bir talep ve fiyat dalgalanmaları beklenebilir” değerlendirmesinde bulundu.

KARARIN ZAMANLAMASI DİKKAT ÇEKİYOR

2018 yılında ABD’nin Türk çelik ve alüminyum ürünleri üzerindeki ek vergilerine karşı Türkiye’nin uyguladığı misilleme vergileri, kaldırılmış oldu. Haziran 2018’de Amerika’dan ithal edilen otomobillerde yüzde 60, ağustos ayında ise bu oran yüzde 120’ye çıkarılmıştı. Bu karar sonucunda Tesla, BMW, Mercedes ve Ford gibi markaların ABD’den Türkiye’ye otomobil ithalatı önemli ölçüde etkilenmişti. Resmi Gazete’de yayımlanan yeni düzenleme ile bu yükümlülükler kaldırıldı.

Bakanlık açıklamasında müzakerelerin devam ettiği belirtilerek, “Gelişen dönemde, ABD ile yürütülen olumlu ilerleyen müzakereler ve Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması çerçevesindeki danışmalar ve panel raporları doğrultusunda, ABD kökenli bazı ürünlerin ithalatındaki ek mali yükümlülükler sonlandırılmıştır” denildi. Açıklama, bir uzlaşmaya giden yolu gösterirken, DTÖ bağlantılı olumsuz durumları da gözler önüne sermektedir. Bakanlık ayrıca, ABD ile ekonomik ve stratejik ilişkilerde yeni işbirliği alanları oluşturmak için çaba göstereceğini vurguladı. “Ülkemizin menfaatlerini koruyacak, ticaret diplomasisi ve müzakere süreçlerini etkin bir şekilde yürüteceğiz” ifadesine de yer verildi. Kararın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump’ın görüşmesinden önce alınması dikkat çekti.