Kakao Fiyatlarında Şok Düşüş! 2025'deki Rekorların Altında Kalıyor

Kakao fiyatları, Batı Afrika'daki kuraklık kaygılarının azalması ve rekoltenin artışıyla birlikte bu yıl uluslararası piyasalarda yüzde 40'tan fazla bir düşüş yaşadı. Kakao, emtia sektöründe en büyük dalgalanma gösteren ürünlerden biri oldu.

YÜZDE 40'TAN DAHA FAZLA DÜŞÜŞ!

ABD merkezli emtia borsası Intercontinental Exchange'de, kakao ton fiyatı 2024'ten bu yana yüzde 40'tan fazla düşerek 7 bin dolar altına geriledi.

Kakao fiyatlarındaki düşüş, zayıflayan talep ve artan arz beklentileriyle birlikte bu yıl belirgin şekilde ortaya çıktı. Batı Afrika’da yağışların kuraklık koşullarını hafifletmesi ve kakao ağaçlarının çiçeklenmesindeki artış, üretimin artacağına dair tahminleri beraberinde getirdi ve bu durum fiyatları aşağı yönlü baskılamaya sebep oldu.

Yüksek kakao fiyatlarının ve tarifelerin çikolata talebini düşürebileceği endişeleri de fiyatlar üzerinde etkili olan bir diğer faktör. Batı Afrika'da artan kakao üretim beklentileri fiyatları olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor.

Uzmanlar, kakaoda gelecek dönem için artan üretim tahminlerine dikkati çekerek, kısa vadeli yükselişler yaşansa bile genel eğilimin aşağı yönlü olduğunu dile getirdi. Geçtiğimiz yıl, arz ile ilgili endişelerin etkisiyle 12 bin 931 dolara kadar çıkarak rekor seviyeye ulaşan fiyatlar, olumsuz iklim koşullarının Batı Afrika’daki ürünleri tehdit etmesi ve dünya genelindeki stokların azalması nedeniyle yükselmişti.

Fildişi Sahili ile Gana'daki zayıf üretim durumu, kakao fiyatlarındaki artışa dair korkuları artırarak fiyatların rekor seviyelere ulaşmasında etkili oldu. Fildişi Sahili'ndeki ihracatçıların kalite sorunları nedeniyle kakao çekirdeklerini reddettiği duyuruldu. Bu durum, küresel kakao arzının olumsuz etkilenebileceğini işaret ediyordu. Ayrıca, bu ülkedeki kakao hasadındaki azalmalar da fiyatların yükselmesine sebep oldu.

Fildişi Sahili ve Gana’daki büyük kakao işleme tesislerinin, tohum maliyetlerini karşılayamaması nedeniyle üretimlerini kısma ya da durdurma kararı alması da fiyatların sürekli olarak rekor kırmasına yol açtı. Arzda yaşanan sorunların nedenleri arasında uzun süreli kuraklık ve yoğun yağış gibi olumsuz hava koşulları öne çıkarken, bitki hastalıkları da mahsulü olumsuz etkiledi. Özellikle ağaçların ölümüne neden olan CSSVD virüsü, üretimde sıkıntılar yarattı.

KALİTE SORUNU KAKAODA YÜKSELİŞİ TETİKLEDİ!

Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kakao fiyatlarının geçtiğimiz yıl önemli ölçüde arttığını ifade etti. Bu yılın ilk yarısında fiyatların yeniden yükseldiğini belirten Ergezen, aslında bu artışın Batı Afrika’daki kakao rekoltesindeki düşüşten kaynaklandığını aktardı.

Ergezen, "Batı Afrika dünya kakao üretiminin yüzde 70'ini sağlıyor. İki ülke olan Fildişi Sahili ile Gana, bu üretimin yaklaşık yüzde 60'ına sahip. Dolayısıyla bu bölgede yaşanan, özellikle kakao ağaçlarındaki böcekleşme, rekoltede düşüşe yol açmıştı. Bu durum ciddi fiyat artışlarını beraberinde getirdi. Sonrasında ise bu yıl Fildişi Sahili’nden Avrupa’ya gönderilen kakaolarda görülen kalite sorunları yine fiyatların yükselmesine neden oldu." şeklinde konuştu.

Geçen yıla kıyasla bu yıl kakao rekoltesinde bir artış öngörüldüğünü vurgulayan Ergezen, bunun arz yönünde bir artış anlamına geldiğini ifade etti.

Ergezen, "Özellikle kakao rekoltesindeki artış fiyatları aşağı çekiyor. Rekoltedeki artışlar gerçekleşebilir. Fiyatların düşüş eğiliminin süreceğini, yani satış baskısının ilerleyen dönemlerde de devam edeceğini düşünüyorum." dedi.

"PİYASADAKİ ARZ FAZLALIĞI ÜRETİMDEKİ İYİLEŞME VE TALEP AZALIŞINDAN KAYNAKLANIYOR"

Rabobank Emtia Analisti Oran van Dort, 2025/2026 sezonunda kakao piyasasında önemli bir arz fazlası olacağını öngördüğünü belirtti.

Dort, "Kakao piyasasındaki arz fazlalığı, üretimdeki iyileşme ile devam eden talep azalmasından kaynaklanıyor." şeklinde değerlendirmede bulundu. Ayrıca, Fildişi Sahili ve Gana dışındaki üretim bölgeleri, özellikle Ekvador, Brezilya, Peru, Nijerya ve Kamerun'da, 2024/2025 sezonunda önemli bir büyüme göstermeyi bekliyor ve bu eğilimin devam edeceği öngörülüyor.

Dort, "Özellikle son dönem ürünlerin hayal kırıklığı yaratan performansı göz önüne alındığında, Fildişi Sahili ve Gana’da da üretimde bir iyileşme bekliyoruz." dedi.

Talep tarafında yaşanan bozulmanın beklenenden yavaş olduğuna dikkat çeken Dort, bunun 2026 yılı boyunca devam edeceğini ve bu nedenlerle kakao fiyatlarının kısa ve orta vadede kademeli olarak düşüş eğiliminde olacağını vurguladı.

Dort, fiyatların 2023 öncesi seviyelere göre yüksek kalmasının muhtemel olduğunu belirterek, Gana ve Fildişi Sahili'ndeki sistemik arz kısıtlamalarının devam etmesi nedeniyle fiyatların ton başına 3 bin doların altına düşmeyeceği öngörüsünde bulundu.

(AA) Bu içerik Cansu Akalp tarafından yayına alınmıştır.